چندین هزار صفحه از کتاب زنده تاریخ ایران را میتوان در دل سردرود و کوچه پس کوچههای آن ورق زد و پای صحبت مردانی نشست که گفتنیهای زیادی برای طالبان حقایق گذشته دارند.
این روزها بهترین گزینه برای سیر در تاریخ و زندگی بشری، بازدید از موزههاست که با نمایش قطرهای از اشیاء قدیمی تمدنهای گذشته، میخواهد مخاطب را در دنیای مواج تاریخ غوطهور کند و شاید ماشین زمان که رویای کودکیمان بود، همان موزهها هستند.
به گزارش ایسنا، منطقه آذربایجانشرقی، موزه تاریخ و مردمشناسی سردرود با هدف معرفی نوع زندگی آدمی در ادوار گذشته، توجه به آداب و رسوم، نوع پوشش، لوازم زندگی و کسبوکار آنها در 14 اسفند سال 90 با حمایت و تلاش شهرداری و شورای اسلامی سردرود در کنار پارک جنگلی "مره خونی" تاسیس شد.
موزه سردرود در طبقه دوم فرهنگسرای شهرداری سردرود قرار دارد و دارای یک سالن اصلی است که در بخشهای مختلف با نمایش اشیاء و وسایل زندگی مردم منطقه، سعی در معرفی بخشهای متفاوت زندگی آدمی دارد.
در قسمت سندها، سند آب مربوط به دوره فتعلیشاه و ناصرالدین شاه، وصیتنامه، برگه جهاز، صفحاتی از دفتر نسیه، برگههایی از علوم ماوراءالطبیعی که مورد استفاده فالگیران بوده و کارتهای پایان خدمت و معافیت از خدمت مربوط به 1320شمسی در معرض دید قرار گرفته است.
انواع سنگهای قیمتی با خاصیت درمانی از جمله عقیق، یاقوت، زمرد، مرجان، سنگخون، فیروزه، نگین ماداگاسکار، کوارتز سفید، سنگ پاد زهر و کهربا نگهداری میشود که از خاصیهای درمانی سنگها در طب سنتی میتوان به افزایش طول عمر، افزایش قدرت ذهنی، ارتقای انرژی، حفاظت در برابر افکار منفی و کاهش ترس و استرس اشاره کرد.
از میان سنگهای این قسمت، می توان به "گوی سنگ" یا " ایلدریم داشی" که هنگام برخورد رعد و برق به زمین در اثر هزاران درجه حرارت و الکتریک به وجود میآید، اشاره کرد. این سنگ اصلا شکسته نمیشود و سه کاربرد مهم آن یکی استفاده به عنوان شبنما به دلیل خاصیت پخش نور، دوم استفاده در جنگها به دلیل سنگین بودن و سوم استفاده در لولای دروازههای قدیمی شهر است.
در بخش بعدی، کارگاه خیاطی که کل لوازم قدیمی خیاطی، چرخ خیاطی دستی، اتوی زغالی و پوششهای قدیمی مردم منطقه با قدمت 150 سال از قبیل آلاچرشاب، جلیقه پول، پارچههای گلدوزی، لباسهای هیئت عزاداری مثل چفیه و کمر با آینههای قدیمی دیده میشود. در کنار این لباسها، زیورآلات قدیمی و وسایل آرایش زنان همچون سرمهدان، بیکوده، جعبه جواهرات، انواع گردانبند، انگشتر،النگو، گوشواره و... نمایش داده شدهاست.
عکسهایی از مشاغل قدیمی سردرود بر روی دیوار نصب شده که از این میان میتوان به کارگاه بافت دستی " آلاچرشاب یا دووش " از پوششهای محلی زنان ، دستفروش دوره گردی(ترپ ساتان)، جاجیم بافی، سبدبافی، نوواکشی، حلاجی، پشم ریسی، آهنگری و... اشاره کرد و نیز بیشتر لوازم مورد استفاده آنان مثل نووا، جاجیم، جهره و... در کنار عکسها در معرض دید علاقمندان است.
در بخش کتابها، حدود 70جلد کتاب نفیس با چاپ خطی و دستی، همچون قرآن کریم همراه با تجوید، قرآن مینیاتوری، دفتر شعر به خط قاسم قویدل با قدمت 80 سال، کتاب منتخب کلیه و دمنه، روضه الواعظین، معدن السرار، بحر الجواهر، مجموعه نامههای تاریخی و...نگهداری میشود.
در قسمت بعدی، انواع در و پنجرههای قدیمی با تزیینات دستی منحصر به فرد که یک نجار قدیمی سردرودی به نام زینال پورحلاجی به موزه اهدا کردهاست که میتوان به دری از جنس چوب گردو، گرهچینی با115 تکه چوب، کلیدان، قفلدان، رنده، گل میخها،در کوبه های زنانه و مردانه با تزیینات منحصر بفرد اشاره کرد.
لوازم مربوط به مراسمات آیینی و مذهبی محرم و دعا خوانی مثل چهل فاطمه، حلقه یاسین، طبل شاخسئی، منبر قدیمی و لباس سه شخصیت بزرگ یکی عبای سید اسدالله مدنی و دیگری عبای آیت الله میرزابوالحسن انگجی و دیگری عبای حسین شیخ عظیمی است که از جنس پشم شتر در این موزه نگهداری میشود.
در بخش سکهها، سکه کامناسکیرس اوردس سوم دوره الیمایی خوزستان مربوط به 2100 سال پیش، سکه "الی ماییها" در خوزستان که مربوط به دوره سلوکیان، سکه اسکندر مقدونی مربوط به 320 سال قبل از میلاد، سکههای یادبود غیر تجاری که در مناسبتهای خاص مثل تولد شاهزاده و یا پیروزی در جنگ ضرب میشدند و همچنین سکههای دوره ایلخانی، عباسی، سلجوقی، سلوکیان، صفوی، قاجار، مجموعه کامل اسکناس و سکههای دوره پهلوی نگهداری میشود.
از سردرود به عنوان "پایتخت تابلوفرش جهان" یاد میشود و به همین دلیل انواع وسایل برای بافت فرش از جمله دار قالی، قیچی پشمچینی، وسایل پشمریس و بافندگی، یون دراغی ،چاقو و دفه مخصوص سردرود نشان داده شدهاست.
در این موزه چراغهای نفتی، فانوس، مجموعهای از ترازوها مثل قپان، قانتار، ترازوی آویز و.ترازوی آویز حصیری، ترازو دوکفهای، بالابر سه قرقره انواع آچار و قفل و قفل طلسم هم نگداری میشود.
وسایل صوتی و تصویری قدیمی مثل رادیو، تلویزیون، دوربین عکاسی، ماشین تحریر و دوربین عکاسی متعلق به اولین عکاس سردرود به نام محمد رسول محبوبی در این بخش در معرض دید عموم قرار گرفته است.
مجموعه بزرگی از انواع چاقو کشاورزی و معمولی و جنجر با قدمت 200 سال نگهداری میشود که دسته برخی، از سنگهای قیمتی مثل کهربا و برخی استخوانی است و نیز شمشیر عصا که متعلق به میرزاجواد والاناصر است.
سنگهای قبر قدیمی (باش داشی) مربوط به دوره سلجوقی 712هجری قمری وجود دارد که در یک طرف سنگ اسم فرد و در طرف دیگر تیر و نیزه حک شدهاست که نشان دهنده نظامی بودن فرد دفن شدهاست و همچنین قوج سنگی وجود دارد.
بخشی از موزه هم به آشپزخانه یا مطبخ اختصاص داده شدهاست که لوازم قدیمی آشپزی از قبیل ظروف چینی دوره قاجار تا صفویه، سبد خریدمیوه، وسایل پخت نان، اجاق نفتی، چراغ علاالدین، سه پیلته،ظرف گوشت، گوشتکوب و انواع ظروف مسی، گلابدان، سینی، سماور و متعلقات آن، خمره، لوله سفالی و... به چشم میخورد.
گفتنی است،علاقه مندان می توانند همه روزه از ساعت 16 تا 18 از این موزه بازدید کنند.
گزارش از پریا توفیقی خبرنگار ایسنا در منطقه آذربایجانشرقی